سندروم متابولیک عارضه ای است که با فشار خون بالا، تری گلیسیرید خون بالا، سطوح پایین کلسترول HDL، چاقی و مقاومت به انسولین خود را نشان می دهد. این بیماری پیش زمینه بیماری های خطرناکی مانند قلب و عروق است که باعث سکته قلبی در افراد می شود.
یکی از نشانه های بارز ابتلا به سندروم متابولیک، چاقی دور شکم است که یکی از راه های درمان این عارضه، تغذیه سالم، بالا بردن فعالیت های بدنی و یا مصرف قرص لاغری است. توجه داشته باشید در صورتی که مشکوک به این بیماری هستید، برای تشخیص قطعی و درمان آن به متخصص غدد مراجعه نمایید. به یاد داشته باشید که در صورت مقابله به موقع با سندروم متابولیک، ریسک ابتلا به بسیاری از بیماری ها پایین می آید یا به صفر می رسد.
بیماری سندروم متابولیک چیست؟
سندروم متابولیک نوعی بیماری است که در پی درست عمل نکردن اندام حیاتی، مانند کبد و پانکراس ایجاد می شود. یکی از شایع ترین بیماری هایی که در پی اختلال در کارکرد پانکراس به وجود می آید دیابت است. دیابت یک اختلال متابولیکی است که افراد زیادی به آن مبتلا می شوند. بر اساس آمار انجام شده در ایالت متحده آمریکا، ۳۷ میلیون نفر در این کشور یعنی ۱۲ درصد از کل جمعیت آن به دیابت مبتلا هستند.
متاسفانه در سال های اخیر به دلیل تغذیه ناسالم و فعالیت بدنی کم، افراد زیادی در سن پایین به این بیماری دچار شده و افزایش وزن پیدا می کنند. برای مقابله با عوارض این بیماری و کاهش وزن، باید سبک زندگی خود را تغییر دهید، سپس برای کاهش اشتها یا افزایش متابولیسم بدن، قرص لاغری مجاز و تحت تایید متخصصین تغذیه و وزارت بهداشت را مصرف کنید.
سندروم متابولیک در صورتی که به موقع درمان نشود، پیش زمینه ابتلا به بیماری های زیر می باشد:
دیابت نوع دوم
مقاومت به انسولین سبب بالا رفتن سطح قند خون در بدن شده و نتیجه آن هم دیابت نوع دوم است.
بیماری های قلبی و عروق خونی
کلسترول و فشار خون بالا سبب تشکیل پلاک در شریان ها می شوند که نتیجه آن تنگ و سفت شدن شریان است و باعث ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی می شود. در صورتی که به فشار و تری گلیسیرید بالا مبتلا هستید، حتما تحت نظر پزشک باشید و عادات غذایی خود را اصلاح کنید.
علائم بیماری سندروم متابولیک
دانستن این موضوع که علائم سندروم متابولیک چیست، باعث می شود تا در صورت مواجه بتوان آن را پیشگیری و درمان کرد. در پاسخ به این پرسش باید گفت که یکی از علائم واضح آن بزرگ شدن دور شکم است یا در صورتی که فرد به بیماری دیابت مبتلا باشد، با علائم قند خون بالا مانند احساس عطش زیاد، تکرر ادرار، خستگی و تاری دید مواجه می شود.
از دیگر علائم این بیماری می توان به ایجاد لکه های تیره روی نواحی از بدن که تعرق بالاست، رشد موهای زائد، آسیب به شبکیه چشم و کاهش حس در دست و پا اشاره کرد، که این علائم اغلب در بدن افراد مبتلا به دیابت نوع دوم بروز پیدا می کند.
باید توجه داشت افرادی که اختلالات چربی شدید دارند با زانت پلاسما ( یک پلاکت چربی زرد رنگ روی پلک ها شکل می گیرد) مواجه می شوند. از دیگر علائم مشهود سندروم متابولیک می توان به فشار خون بالا، چربی خون بالا، چاقی مفرط و تری گلیسیرید بالا اشاره کرد.
راه های تشخیص بیماری سندروم متابولیک
اکنون که با این بیماری آشنا شدید، نوبت به این می رسد که بدانید راه تشخیص بیماری سندروم متابولیک چیست و چگونه از آن پیشگیری کنیم. در پاسخ به این پرسش باید به فاکتورهای تعیین شده توسط موسسه ملی سلامت آمریکا اشاره کرد. این موسسه فاکتورهای زیر را برای تشخیص این سندروم در نظر گرفته است:
- خانم هایی که دور کمر بزرگتر از۸۹ و آقایانی که دور کمر بیشتر از ۱۰۲ دارند، باید از ابتلا به این بیماری مشکوک باشند.
- دومین نشانه، سطح بالای تری گلیسیرید خون است. در صورتی که تری گلیسیرید خون شما برابر یا بیشتر از ۱۵۰ میلی گرم در دسی لیتر باشد، باید در پی درمان این عارضه باشید.
- در صورتی که سطح کلسترول در خانم ها پایین تر از ۴۰ و در آقایان کمتر از ۵۰ باشد، خطر ابتلا به این بیماری افزایش پیدا می کند.
- بیمارانی با فشار خون بالاتر از ۱۳۰/۸۵ در دسته بیماران مشکوک به سندروم متابولیک قرار می گیرند.
- اگر سطح قند خون ناشتای شما برابر یا بالاتر از ۱۰۰ میلی گرم در دسی لیتر باشد، ریسک ابتلا به این عارضه را دارید.
- همچنین افرادی که دچار آنزیم های کبدی مانند کبد چرب و سیروز کبدی هستند، ممکن است به این عارضه دچار باشند.
عوامل افزایش خطر ابتلا به سندروم متابولیک
یکی از سوالات رایج افراد در ارتباط با این اختلال این است که چه معیار هایی ریسک ابتلا به سندروم متابولیک را بالا می برند، که در این رابطه می توان به عوامل زیر اشاره کرد، زیرا در افزایش ابتلا به این عارضه دخیل هستند:
سن
سن از عوامل رایجی است که خطر ابتلا به سندروم متابولیک را بالا می برد، هر چه سن بالاتر باشد احتمال مبتلا شدن فرد به این بیماری بیشتر است.
عوامل ژنتیکی
برخی افراد به دلایل ژنتیکی بیشتر از دیگران در معرض ابتلا به این اختلال هستند.
اضافه وزن
اضافه وزن بالا به خصوص چاقی دور شکم ریسک ابتلا به فشار خون را بالا می برد.
دیابت
اگر شخصی سابقه خانوادگی دیابت نوع دو را داشته باشد یا اینکه در ایام بارداری به این بیماری دچار شود، بیش از سایر افراد در خطر ابتلا به این عارضه قرار دارد.
چربی خون بالا
بیمارانی که دچار چربی خون بالا هستند، بیشتر از دیگران مستعد ابتلا به بیماری سندروم متابولیک خواهند بود.
بیماری های دیگر
خطر ابتلا به سندروم متابولیک در افرادی که به بیماری هایی مانند کبد چرب غیر الکلی و سندروم تخمدان پلی کیستیک مبتلا هستند نیز بسیار بالاست.
جمع بندی
سندروم متابولیک یکی از بیماری های شایع و خطرناک است که عامل اصلی آن تغذیه نادرست و عدم فعالیت بدنی است؛ البته عوامل ژنتیکی نیز در این بیماری دخیل هستند. در صورت دیدن هر یک از نشانه های سندروم متابولیک مانند، ری گلیسیرید بالا، کلسترول HDL پایین، فشار خون بالا و قند خون بالا، حتما توسط یک پزشک غدد ویزیت شوید.
توجه داشته باشید که تغذیه سالم و عدم پر خوری همراه با فعالیت های فیزیکی مانند ورزش یا مصرف مکمل های مجاز که در داروخانه آنلاین دکترشیما موجود می باشند، به شما در درمان این بیماری کمک کرده و ریسک ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی را کاهش می دهد.
من دکتر شیما نظامی، پزشک داروساز و فارغ‌التحصیل دانشکده داروسازی علوم پزشکی مشهد هستم. از سال 1393 تا 1395 مسئول فنی بیمارستان دکتر شیخ، 1395 الی 1397 مسئول فنی داروخانه کلینیک ویژه بیمارستان قائم بوده ام و از 1397 تا کنون به عنوان موسس و مسئول فنی داروخانه شیما نظامی فعالیت کرده ام. سعی می کنم در مقالات آموزشی، اطلاعات مفید و کارآمدی در حوزه سلامت و داروها و مکمل های گوناگون به شما ارائه کنم.