جینسینگ گیاهی است که از ریشه آن به اشکال مختلفی مانند پودر، قرص، کپسول و یا دمنوش استفاده می شود. ریشه این گیاه سرشار از مواد مغذی و آنتی اکسیدان هاست و به بهبود سلامت بدن کمک می کند. مصرف آن مزایایی چون کنترل قند خون، افزایش انرژی، بهبود عملکرد سیستم ایمنی و مغز، کاهش استرس و بهبود عملکرد جنسی دارد. بعلاوه، Ginseng یک انتخاب ایده آل برای کاهش وزن است.
پس اگر برای پاسخ به این پرسش که برای لاغری چی بخوریم دارویی گیاهی را جستجو می کنید، جینسینگ را در اولویت های انتخاب تان قرار دهید. البته مشروط بر اینکه صرف نظر از مزایای مصرف، عوارض جانبی، موارد منع، میزان و زمان مصرف آن را هم بدانید.
انواع جینسینگ
جینسینگ گیاهی است با ریشه هایی گوشتی که از آن به عنوان دارو در طب سنتی، به ویژه در کشورهای آسیای شرقی، استفاده می شود. این گیاه بر اساس مدت زمان پرورش سه حالت تازه، سفید و قرمز دارد که هر کدام به ترتیب، قبل از 4 سالگی، بین 6-4 سالگی و بعد از 6 سالگی برداشت می شود. تا کنون 13 گونه مختلف از این گیاه در روی زمین کشف شده است. در این بین تنها به چند گونه پرمصرف این گیاه در طب سنتی اشاره کنیم:
- آسیایی
- سیبری
- آمریکایی
- برزیلی
- هندی
جینسینگ آسیایی (Panax)
پرخاصیت ترین گونه این گیاه است و به عنوان جینسینگ واقعی یا کره ای شناخته می شود. خاستگاه رویش این نوع جینسینگ در کشورهای آسیای شرقی (ژاپن، کره و چین) است. خواصی چون توانبخشی و تقویت قوای بدنی و ذهنی دارد. ریشه این گونه جهت تهیه دمنوش، چا، مکمل های غذایی و محصولات بهداشتی مصرف دارد و در اشکال ژله، قرص، کپسول موجود است.
جینسینگ سیبری (Eleutherococcus senticosus)
این گونه جینسینگ نسبت به سایر گونه های مواد مغذی کمتر و در نتیجه کیفیت پایین تری دارد. دارای خواص ضد التهابی و آنتی اکسیدانی است و به تقویت سیستم ایمنی، افزایش انرژی و تحمل استرس کمک می کند.
جینسینگ آمریکایی (Panax quinquefolius)
خاستگاه رشد این گونه در کشورهای شمال آمریکاست. جینسینگ آمریکایی نسبت به نوع آسیایی اثر تحریک کنندگی کمتری دارد و بیشتر به عنوان آرام بخش عمل می کند. در بین سرخپوستان این قاره به عنوان دارو استفاده می شود. تهیه دمنوش، پودر و مواد آرایشی از مهم ترین کاربردهای این نوع جینسینگ است.
جینسینگ برزیلی (Pfaffia paniculata)
جینسینگ برزیلی یکی از پرطرفدارترین گونه های این گیاه است که مواد مغذی فراوانی دارد. از خواص مصرف این گونه می توان به کاهش فشار خون، جلوگیری از پیری زودرس و تقویت میل جنسی اشاره کرد.
جینسینگ هندی (Withania somnifera)
این گونه جینسینگ خواصی شبیه گونه کلاسیک این گیاه دارد. هندی ها از آن برای افزایش طول عمر استفاده می کنند. این گونه در تسکین اضطراب، بهبود کلسترول، تنظیم قند خون و سطوح هورمون های تیروئید عملکرد بالایی دارد.
خواص گیاه جینسینگ
فواید مصرف جینسینگ چیست؟ در بین گونه های کشف شده از جینسینگ، به طور کلی خواص مشترکی بین همه آنها وجود دارد که در ادامه به آن پرداختیم:
- کاهش قند خون
- تقویت سیستم ایمنی بدن
- کاهش وزن
- کاهش ابتلا به سرطان
- ضد التهاب و دارای خواص آنتی اکسیدانی
- افزایش انرژی بدن
- کاهش علائم آلزایمر
- کاهش استرس و اضطراب
- شادابی و سلامت پوست
کاهش قند خون
جینسینگ یک داروی موثر برای کنترل قند خون افراد دیابتی است. این گیاه در کاهش قند خون افراد غیر دیابتی هم عملکرد خوبی نشان می دهد. جینسینگ با تاثیر بر بهبود عملکرد لوزالمعده، به افزایش تولید انسولین کمک می کند و در نتیجه جذب قند خون را افزایش می دهد.
تقویت سیستم ایمنی بدن
مطالعات نشان داده اند که مصرف جینسینگ بعد از انجام عمل های جراحی در تقویت سیستم ایمنی بدن نقش موثری دارد. افرادی که در دوره بعد از جراحی این گیاه ر ا مصرف می کنند، ریسک کمتری برای ابتلا به بیماری دارند.
کاهش وزن
مصرف این گیاه تاثیر قابل توجهی در لاغری دارد. این تاثیر جینسینگ به دو شکل قابل توجیه است:
- جینسینگ از طریق تغییر شکل گیری چربی ها و تاخیر در جذب این مواد به کاهش وزن کمک می کند.
- انرژی زاست و به دلیل افزایش سوخت و ساز بدن در کاهش وزن موثر است.
برای تاثیر بیشتر آن بر چربی سوزی توصیه می شود که در زمان انجام فعالیت ورزشی مصرف شود. در این وضعیت ضمن افزایش اکسیداسیون چربی طی ورزش، به افزایش انرژی و دیرتر خسته شدن بدن هم کمک می کند.
کاهش ابتلا به سرطان
جینسینگ از فرایند تولید مثل سلولی غیر طبیعی در بدن جلوگیری کرده و احتمال ابتلا به سرطان را کاهش می دهد. بعلاوه، این گیاه در بهبود سرطان هم عملکرد موثری دارد.
ضد التهاب و دارای خواص آنتی اکسیدانی
در گیاه جینسینگ ماده ای به نام “جینسنوزید” وجود دارد که به مهار التهاب کمک می کند. بعلاوه، آنتی اکسیدان های موجود در آن در برطرف کردن استرس های اکسیداتیو و پیشگیری از بیماری های حاصل از این تنش ها نقشی موثر دارد. از جمله این بیماری ها می توان به آسم، دیابت، فشار خون و قلب و عروقی اشاره کرد.
افزایش انرژی بدن
یکی دیگر از خواص جینسینگ تاثیر آن بر افزایش انرژی و کاهش خستگی بدن است. این تاثیر به دلیل پلی ساکاریدها و الیگو پپتیدهای موجود در ساختار این گیاه است. این ترکیبات ضمن کاهش تنش های اکسیداتیو، تولید انرژی سلول ها را افزایش می دهند.
شادابی و سلامت پوست
مواد مغذی فراوان Ginseng آن را محافظی قدرتمند برای پوست در مقابل عوامل بیرونی قرار می دهد. بعلاوه، این گیاه با آبرسانی، افزایش گردش خون، حذف لک های تیره و چین و چروک ها پوستی شاداب ایجاد می کند.
کاهش علائم آلزایمر
یکی دیگر از خواص جینسینگ، تاثیر آن در کاهش علائم آلزایمر است. این گیاه با تاثیر مثبت در جذب قند خون، عملکرد فرد را بهبود داده، خستگی ذهنی و در نتیجه علائم این بیماری را کاهش می دهد.
کاهش استرس و اضطراب
یکی از فواید مصرف Ginseng کاهش استرس و اضطراب است. مواد مغذی و آنتی اکسیدان موجود در این گیاه اختلالات سیستم عصبی را بهبود می دهد و کاهش این علائم در روحیه بهتر افراد موثر است.
خواص جینسینگ برای چاقی
مصرف پودر یا قرص این گیاه اشتها را زیاد می کند. در نتیجه در افزایش وزن تاثیرگذار است. البته، در شرایطی که همراه با ترکیباتی چون آبمیوه مصرف شود. در غیر اینصورت تاثیری بر افزایش وزن ندارد. البته، مواد مغذی فراوان ریشه این گیاه و بهبود عملکرد دستگاه گوارش در نتیجه آن، فاکتور دیگری است که در مقوله خواص جینسینگ برای چاقی بیان می شود.
خواص جینسینگ برای مردان
از فواید مصرف Ginseng برای مردان می توان به این موارد اشاره کرد:
- بهبود کیفیت اسپرم به دلیل افزایش تولید پروتئین ها و اسیدهای نوکلئیک در بیضه
- بهبود عملکرد جنسی، افزایش نعوظ و تاخیر انزالی
- افزایش انرژی و تحرک فیزیکی مردان
- تنظیم هورمون جنسی تستوسترون و افزایش میل جنسی
- افزایش ترشح نیتریک اکساید و گشاد شدن عروق خونی
- بهبود مشکلات جنسی و اختلالات مربوط به نعوظ و قدرت جنسی
خواص جینسینگ برای زنان
توصیه می شود برای بهره مندن شدن خانم ها از خواص این گیاه گونه قرمز آن استفاده شود. برخی از خواص مفید این گونه برای زنان عبارت است از:
- افزایش تعداد فولیکول های تخمدانی
- تنظیم هورمون زنانه استروژن و پروژسترون
- پیشگیری از سرطان سینه
- تنظیم عملکرد تخمدان و دوران قاعدگی
- کاهش درد و یبوست دوران قاعدگی
- افزایش میل جنسی
- رفع خشکی واژن
- بهبود علائم یائسگی (گرگرفتگی، تعریق شبانه، اضطراب و نوسانات خلقی)
- افزایش انرژی و کاهش خستگی
عوارض جانبی مصرف جینسینگ
مانند هر گیاه دارویی دیگر مصرف بیش از اندازه این گیاه عوارضی همراه دارد. عوارض جانبی مصرف این گیاه دارویی را می توان در این موارد خلاصه کرد:
- افزایش ضربان قلب
- توهم و اختلال خواب
- خونریزی دستگاه تناسلی
- اختلال در دستگاه گوارش (نفخ، اسهال، سوء هاضمه، یبوست)
- ایجاد حساسیت های پوستی (خارش، قرمزی، راس، تورم اجزای صورت)
- مشکل بلع غذا به دلیل خشکی بیش از حد دهان
نحوه مصرف Ginseng
Ginseng به اشکال مختلفی از جمله پودر، دمنوش، قرص و یا کپسول قابل استفاده است. بهترین شکل مصرف آن به نیازهای فرد بستگی دارد. بهتر است قبل از شروع مصرف در این زمینه از پزشک مشورت دریافت کرد.
اشکال و نحوه مصرف جینسینگ | |
شکل مصرف | نحوه مصرف |
قرص | 2-1 عدد همراه صبحانه |
پودر | افزودن آن به نوشیدنی های سرد یا گرم |
دمنوش | قرار دادن ریشه پوست کنده شده در آب جوش به مدت 5 دقیقه و افزودن عسل و زنجبیل برای بهتر شدن طعم |
ریشه | بخار پز کردن ریشه و میل کردن با عسل |
- با توجه به اینکه مصرف این گیاه در بلند مدت تاثیر آن را بر بدن کاهش می دهد، توصیه می شود پس از مصرف به مدت 3-2 هفته و یک وقفه 2-1 هفته ای، مجدد مصرف را از سر گرفت.
- اگر فرد در طی دوره مصرف این گیاه داروی خاصی مصرف می کند بهتر است با پزشک خود مشورت نماید.
قرص های جینسینگ موجود در داروخانه
اگر پیدا کردن گیاه جینسینگ کار سختی است یا از کیفیت آن اطمینان ندارید، از مکمل های غذایی که حاوی این گیاه است استفاده کنید. این قرص ها می توانند علاوه بر عصاره گیاه جینسینگ، ویتامین و مواد معدنی دیگری داشته باشند که به رفع کمبود ویتامین هم کمک می کنند.
- ردجینسینگ ویتامین لایف
- فارماژلیتان
- ویال جینسینگ یوروویتال
- کاماسوترا
- ایکس اید
- میل بوست
- فارماژلیتان
میزان مصرف جینسینگ
میزان مصرف جینسینگ برای هر فرد با توجه به شرایط و هدف از مصرف متفاوت است. اغلب 2-1 گرم از جینسینگ خام در هر روز توصیه می شود. دوز مصرف آن برای بزرگسالان 200 میلی گرم تا 3 گرم در روز است.
بهترین زمان مصرف قرص Ginseng
بهترین زمان مصرف قرص جینسینگ با توجه به وضعیت سلامت و نیازهای فردی تعیین می شود. اما به طور کلی برای هضم بهتر و جلوگیری از ایجاد عوارض معده توصیه می شود قرص جینسینگ را همراه وعده غذایی مصرف کرد. اگر هدف از مصرف آن افزایش انرژی و تمرکز در طی روز باشد، بهترین زمان همراه صبحانه است
موارد منع مصرف
مصرف اشکال مختلف این گیاه برای افرادی در شرایط زیر منع می شود:
- خانم های شیرده و باردار و کودکان
- خانم های مبتلا به سرطان رحم، پستان، تخمدان یا فیبروم رحم
- افراد مبتلا به بیماری های قلبی، لوپوس، اسکیزوفرنی، آرتریت روماتوئید و یا بیماران خود ایمنی
- مبتلایان به دیابت
- مصرف کنندگان داروهای ضد انعقاد خون
در پایان
گیاه Ginseng یکی از مکمل های گیاهی پرکاربرد در طب سنتی است که ریشه آن خواص درمانی دارد. مواد مغذی و آنتی اکسیدان های موجود در ریشه جینسینگ به بهبود سلامت عمومی، کاهش التهاب بهبود عملکرد جنسی، کاهش وزن، افزایش انرژی و تقویت سیستم ایمنی کمک می کند. این گیاه به صورت قرص، کپسول، دمنوش و یا پودر استفاده می شود. گرچه مصرف آن در دوز معمولی عوارض جانبی ندارد، اما بسته به وضعیت سلامت فرد ممکن است با اختلالاتی چون اختلال خواب، افزایش ضربان قلب، حساسیت های پوستی و اختلال در دستگاه گوارش همراه باشد.
از این رو توصیه می شود گروه هایی چون کودکان، خانم های باردار و شیرده، بیماران قلبی، مبتلایان به دیابت، لوپوس و بیماری های خود ایمنی قبل از مصرف با پزشک مشورت کنند. داروخانه آنلاین دکتر شیما محصولاتی که حاوی جینسینگ است را ارایه می کند و می توانید تهیه کنید.
من دکتر شیما نظامی، پزشک داروساز و فارغالتحصیل دانشکده داروسازی علوم پزشکی مشهد هستم. از سال 1393 تا 1395 مسئول فنی بیمارستان دکتر شیخ، 1395 الی 1397 مسئول فنی داروخانه کلینیک ویژه بیمارستان قائم بوده ام و از 1397 تا کنون به عنوان موسس و مسئول فنی داروخانه شیما نظامی فعالیت کرده ام. سعی می کنم در مقالات آموزشی، اطلاعات مفید و کارآمدی در حوزه سلامت و داروها و مکمل های گوناگون به شما ارائه کنم.