در طی چند سال اخیر دانه چیا به عنوان یک منبع غذایی عالی و مغذی خیلی محبوب شده است. برخی بر این باورند که مصرف آن می تواند تاثیر بسزایی در کاهش وزن و از بین بردن چربی های دور شکم داشته و مانند قرص لاغری باشد. دانه چیا دارای فیبر بسیار زیادی است و هنگامی که در فضای مایع قرار می گیرد حجم آن افزایش می یابد و حالت ژله ای پیدا می کند. این شبه غلات ریز و شگفت انگیز دارای خواص و فواید بسیاری است که با اطلاع از آن ها می توانید بهتر از فواید دانه چیا بهره مند شوید و آن را در رژیم غذایی روزانه خود بگنجانید.
دانه چیا چیست؟
دانه چیا از گیاهی با نام علمی Salvia hispanica به دست می آید، اما آن را با نام رایج چیا می شناسند. این دانه که از تیره نعناییان است منبعی غنی از اسیدهای چرب امگا3 ، امگا6 و امگا 9 است و حدود 25 الی 30 درصد آن را روغن تشکیل می دهد. هر 100 گرم از دانه چیا حاوی 16.5 گرم پروتئین است.
از این رو برای لاغری و تناسب اندام خیلی مورد استفاده قرار می گیرد. البته کاربرد و فواید دانه چیا تنها به لاغری و کاهش وزن محدود نمی شود و خواص بی شماری دارد. اما مهم ترین کاربرد آن در لاغری و تناسب اندام است و می توان از آن به عنوان یک قرص لاغری یاد کرد.
فواید دانه چیا برای تناسب اندام
یکی از مهم ترین فواید دانه چیا در لاغری است و افراد با استفاده از آن می توانند کاهش وزن سریعی را تجربه نمایند. این دانه برای اثرگذاری باید در مایع ریخته شود تا حجم آن افزایش یابد و حالت ژله ای پیدا کند تا بتواند با پرکردن حجم معده تمایل افراد به مصرف غذا را کاهش دهد. این دانه شبه غلات تاثیر بسزایی در لاغری شکم پهلو دارد.
در واقع این دانه 12 برابر وزن خود را مایع جذب می کند و فیبر بالای آن به خوبی می تواند در فرد احساس سیری ایجاد کند و موجب بهبود عملکرد دستگاه گوارش نیز می شود. از این رو اشخاصی که تمایل به کاهش وزن دارند باید مصرف آن را در رژیم غذایی خود بگنجانند.
خواص دانه چیا برای بهبود سلامت اعصاب
دانه چیا همچنین به دلیل برخورداری از مس و منیزیم فراوان در سلامت اعصاب نیز موثر است. این دانه حتی می تواند در تقویت سیستم ایمنی نیز موثر واقع شود.
اثر دانه چیا برای کنترل فشار خون و قند خون
علاوه بر خواص دانه چیا برای لاغری، این دانه در کاهش قند خون و بهبود دیابت نوع دو نیز موثر است. وجود امگا 3، منیزیم و منگنز در دانه چیا موجب شده که افراد مبتلا به فشار خون و قند خون با مصرف روزانه و مرتب آن بتوانند فشار خون خود را کنترل کنند.
خواص دانه چیا برای قلب
از دیگر فواید این ماده مغذی می توان به بهبود سلامت قلب اشاره نمود. وجود امگا3 به صورت آلفا لینولنیک اسید در دانه چیا موجب شده که در پیشگیری از سکته قلبی، سندروم متابولیک یا نشانگان سوخت و سازی و بیماری سرخرگ کرونری موثر باشد.
فواید دانه چیا برای رفع بی خوابی
دانه چیا حتی در درمان بی خوابی نیز می تواند موثر باشد. استفاده از این دانه ها در تمامی افراد موجب تولید و ترشح هورمون های سروتونین و ملاتونین می شود. این هورمون ها که به عنوان هورمون های شادی بخش از آن یاد می کنند در درمان بی خوابی بسیار موثر هستند و به رفع آن کمک می کنند.
خواص دانه چیا در حفظ سلامت استخوان ها
از دیگر فواید دانه چیا می توان به بهبود سلامت استخوان ها اشاره نمود. وجود مواد معدنی مانند فسفر، کلسیم، منگنز، روی و مس در این دانه مغزی موجب شده تاثیر بسزایی در تقویت استخوان ها و دندان ها و سوخت و ساز بدن داشته باشد.
تاثیر دانه چیا و سلامت پوست و مو
دانه چیا حاوی پروتئین های بسیاری است که می توانند موجب بهبود کلاژن سازی پوست شوند. کلاژن ها نقش بسزایی در جوانسازی و سلامت پوست و افزایش رشد مو و ناخن دارند.
خواص دانه چیا در رژیم فاقد گلوتن
خیلی از افراد دچار بیماری سلیاک هستند و نمی توانند از مواد غذایی دارای گلوتن استفاده کنند. این افراد می توانند با مصرف دانه چیا که فاقد گلوتن است به بهبود بیماری خود کمک کنند.
بهترین زمان مصرف دانه چیا
شاید این سوال در ذهن شما شکل گرفته باشد که با توجه به فواید دانه چیا برای بهره مندی از این خواص بی شمار بهترین زمان مصرف آن چه زمانی است؟ معمولا در اکثر رژیم های لاغری از دانه چیا به دلیل برخورداری از فیبر فراوان استفاده می شود. این ماده مغذی موجب احساس سیری طولانی مدت در فرد و کاهش پرخوری طی روز می گردد. دانه چیا را می توان در صبح، ظهر و شب به شکل های زیر استفاده کرد:
استفاده از دانه چیا در صبح
مصرف دانه چیا در صبح و با معده خالی می تواند تاثیر بسزایی در لاغری و تناسب اندام داشته باشد. این دانه ها موجب بهبود متابولیسم بدن می شوند و گوارش را آسان تر می کنند. از این رو بهتر است که روزانه پیش از شروع فعالیت خود دانه چیا را میل کنید.
استفاده از دانه چیا در ظهر
دانه چیا را می توان به راحتی در هر ساعتی از شبانه روز به عنوان یک میان وعده سالم میل نمود و از فواید بی نظیر آن بهره مند گردید.
استفاده از دانه چیا در شب
مصرف دانه چیا صبح با معده خالی می تواند در افزایش متابولیسم و هضم بهتر وعده های غذایی روزانه خیلی موثر واقع شود. اما اگر با هدف بهبود کیفیت خواب شبانه می خواهید از این دانه استفاده کنید بهتر است شب را برای میل نمودن آن انتخاب کنید.
عوارض دانه چیا
دانه چیا نیز همانند هر ماده غذایی دیگری اگرچه دارای فواید بی شماری است، اما در صورت استفاده بیش از حد می تواند عوارضی به دنبال داشته باشد. از جمله عوارض استفاده نامتعارف از دانه چیا می توان به مشکلات گوارشی مانند اسهال، افزایش خطر ابتلا به بدخیمی پروستات و افزایش وزن به علت وجود چربی بالای این دانه های مغذی اشاره نمود. لازم به ذکر است که این دانه ها نباید همراه با داروهای ضد انعقاد خون و ضد فشار خون مصرف شوند.
سخن پایانی
فواید دانه چیا بسیار زیاد است و این ماده مغذی می تواند در درمان چاقی و کاهش وزن بسیار موثر باشد. البته بهترین زمان مصرف آن برای لاغری صبح و به صورت ناشتا و پیش از ورزش و فعالیت های جسمانی است. این دانه به دلیل فیبر بالایی که دارد به خوبی احساس سیری در فرد ایجاد کرده و اشتهای او را در طی روز کاهش می دهد.
می توانید برای این منظور دانه چیا را به نوشیدنی خود بیافزایید یا از آن اسموتی یا پودینگ تهیه کنید. البته باید این نکته را به خاطر داشته باشید که نباید در مصرف این دانه مغذی زیاده روی کنید و برای کاهش وزن باید در کنار استفاده از دانه چیا، رژیم غذایی متعادل و فعالیت ورزشی مناسب داشته باشید تا بتوانید به تناسب اندام دست یابید. پیشنهاد می کنیم که پیش از مصرف دانه چیا و برای دریافت رژیم غذایی مناسب به پزشک تغذیه مراجعه کنید و زیر نظر پزشک اقدامات لازم را انجام دهید تا بتوانید بهترین نتایج را دریافت نمایید.
جهت خرید و مقایسه مکمل های رژیمی لاغری به سایت دکتر شیما مراجعه کنید.
من دکتر شیما نظامی، پزشک داروساز و فارغ‌التحصیل دانشکده داروسازی علوم پزشکی مشهد هستم. از سال 1393 تا 1395 مسئول فنی بیمارستان دکتر شیخ، 1395 الی 1397 مسئول فنی داروخانه کلینیک ویژه بیمارستان قائم بوده ام و از 1397 تا کنون به عنوان موسس و مسئول فنی داروخانه شیما نظامی فعالیت کرده ام. سعی می کنم در مقالات آموزشی، اطلاعات مفید و کارآمدی در حوزه سلامت و داروها و مکمل های گوناگون به شما ارائه کنم.