اگر سالم خوری، بالا بردن فعالیت بدنی و روش های لاغری سریع به لاغری فرد کمک نمی کند. برای رهایی از چاقی و مشکلات ناشی از آن باید عمل های جراحی لاغری را انجام دهد. انواع عمل لاغری اگر توسط پزشک متخصص و مجرب و با توجه به شرایط فیزیکی فرد انجام گیرد، اثر قابل توجهی در کاهش وزن و بهبود سلامت روحی و جسمی فرد دارد. بهترین عمل جراحی برای هر فرد بر اساس عواملی مانند شاخص توده بدنی و شرایط فیزیکی او تعیین می شود که تشخیص آن بر عهده پزشک درمانگر است.
عمل های لاغری محدود کننده
عمل های لاغری محدود کننده یکی از بهترین جراحی های لاغری برای کاهش وزن هستند که میزان مصرف غذا را محدود می کنند و در نتیجه فرد در مدت زمان کوتاهی به اندام ایده آل خود می رسد. این روش تاثیر سریع و طولانی مدتی دارد و به افرادی که شاخص توده بدنی آنها بالاتر از ۴۰ است، پیشنهاد می شود. همچنین اگر از دیابت، فشار خون بالا یا بیماری قلبی رنج می برید و تا به حال تلاش های ناموفقی برای کاهش وزن داشته اید، کاندیدای عمل لاغری محدود کننده هستید. انواع عمل لاغری محدود کننده عبارتند از:
- اسلیو گاسترکتومی
- باندینگ معده
- بالون معده
اسلیو گاسترکتومی
اسلیو گاسترکتومی یا جراحی اسلیو معده یکی از بهترین جراحی های لاغری محدود کننده است که به افرادی با چاقی مفرط توصیه می شود. در طی این عمل حدود ۷۵ درصد از حجم معده برداشته می شود؛ از این رو فرد با مصرف مقدار کمی غذا سیر می شود. مصرف کم غذا سبب کاهش وزن فوری و بدون بازگشت افراد می شود. از آنجایی که در طی این جراحی حجم معده کوچک شده است، میزان کمتری از هورمون گرلین ترشح می شود؛ از این رو فرد کمتر احساس گرسنگی می کند و در نهایت کنترل اشتها خود را برای طولانی مدت به دست می آورد.
با اینکه عمل جراحی گاسترکتومی اسلیو موجب کاهش وزن افراد در کوتاه مدت می شود اما عاری از عوارض نیست. پس از قبل از تصمیم گیری برای انجام این عمل راجع به عوارض و خطرات آن با یک پزشک متخصص مشورت کنید. در صورتی که فوائد این نوع عمل جراحی محدود کننده بیشتر از ضررهایش باشد، آن را انتخاب کنید.
باندینگ معده
یکی دیگر از عمل های محدود کننده عمل باندینگ یا حلقه گذاری معده است که انجام آن به افرادی با شاخص توده بدنی بیشتر از ۴۰ توصیه می شود. در این روش یک حلقه از جنس سیلیکون را دور قسمت فوقانی معده به منظور کاهش حجم معده قرار می دهند. این حلقه معده را به دو بخش کوچک تر بالایی و بزرگ تر پائینی تقسیم می کند. پس از انجام این عمل فرد فورا احساس سیری می کند و مصرف غذای او بسیار کم می شود. این عمل غیر تهاجمی بوده و در صورت تمایل می توانید حلقه را بردارید و معده را به شکل اولیه خود باز گردانید.
البته برخی افراد عوارضی مانند عفونت در محل قرار گیری حلقه، خونریزی و سوراخ شدگی عروق طحالی را پس از انجام این جراحی تجربه کرده اند. پیش از انجام این عمل به خوبی از عوارض آن مطلع شوید و برای به حداقل رساندن عوارض آن را نزد پزشکان متخصص و باتجربه انجام دهید.
بالون معده
یکی دیگر از عمل های لاغری محدود کننده برای کاهش وزن عمل بالون معده است که به علت غیر تهاجمی بودن و اثر بخشی بالا طرفداران زیادی دارد. در طی این عمل لاغری پزشک معالج با کمک یک دستگاه آندوسکوپ و بدون ایجاد هرگونه برشی جراحی را انجام می دهد. برای انجام این عمل ابتدا یک داروی بیهوشی ضعیف یا آرام بخش به فرد می دهند، سپس با کمک دستگاه آندوسکوپ کیسه سیلیکونی یا بالون را از طریق دهان و مری در معده فرد قرار می دهند. باد کیسه قبل از ورود به معده خالی است و پس از قرار گرفتن به معده پزشک آن را با محلولی به نام استریل سالینی در حجم مورد نظر پر می کند.
این عمل برای افرادی که از عمل های تهاجمی واهمه دارند، بسیار مناسب است و در اغلب موارد فرد کمترین درد را احساس می کند.همچنین هر زمانی که فرد بخواهد می تواند بالون را از معده خارج کند. البته بالون معده در کنار مزایای بی شمار عاری از عوارض نیست. بسیاری افراد مشکلاتی چون ریفلاکس معده، تهوع و دردهای شکمی را در روزهای نخست پس از عمل تجربه کرده اند.
عمل های لاغری سوء جذبی
عمل های لاغری سوء جذب یکی دیگر از جراحی های لاغری هستند که به جذب کمتر کالری و در نتیجه کاهش وزن کمک می کنند. در طی این عمل جراحی بخشی از سطح جذبی دستگاه گوارش برداشته یا دور زده می شود تا فرد میزان کمتری از کالری مصرفی خود را جذب کند. انواع عمل جراحی سوء جذب عبارتند از:
- بای پس روده
- سوئیچ اثنی عشری
بای پس روده
عمل لاغری بای پس روده یا بای پس دوازدهه یکی از انواع عمل لاغری سوء جذب است که فرد را در مدت زمان کوتاهی به رویای لاغری می رساند. در این عمل بخشی از معده و روده کوچک برای جذب کمتر مواد غذایی برداشته می شود. در جراحی فوق روده به نحوی به معده متصل می شود تا غذا مستقیم به قسمت پایین تر روده وارد و فورا دفع شود.
این عمل در مقایسه با سایر عمل های لاغری کاهش وزن بیشتری دارد. عمل بای پس روده مشکلات زیادی مانند سوء تغذیه، کمبود ویتامین و مواد معدنی، انسداد روده و اسهال مزمن را در پی دارد. با توجه به این عوارض پیش از عمل با یک پزشک متخصص گوارش مشورت کنید.
سوئیچ اثنی عشری
عمل سوئیچ اثنی عشری یکی از انواع جراحی لاغری برای مبارزه با چاقی است که فرد را در مدت زمان کوتاهی به رویای خود می رساند. در طی این جراحی حجم معده و طول روده به منظور کند شدن جذب و هضم مواد غذایی کمتر خواهد شد. این عمل در طی دو مرحله انجام می گیرد. در مرحله اول که به نام گاسترکتومی اسلیو معروف است، حدود ۸۰ درصد از معده را برمی دارند و در مرحله بعد با اتصال بخش انتهایی روده به اثنی عشر بخشی عظیمی از روده را دور می زنند و با این کار طول آن را کاهش می دهند.
این عمل با اینکه اثرات شگفت انگیزی روی کاهش وزن دارد ولی به علت تهاجمی بودن و جذب کم مواد غذایی عوارض زیادی مانند سوء تغذیه و مشکلات ناشی از آن را در پی دارد.
عمل های لاغری ترکیبی
عمل های لاغری ترکیبی یکی دیگر از انواع عمل لاغری هستند که با کوچک کردن حجم معده و عدم جذب مواد غذایی به لاغری کمک می کنند. انواع عمل لاغری ترکیبی عبارتند از:
بای پس معده
بای پس معده
جراحی گاستریک بای پس معده یا عمل بای پس معده یکی از معروف ترین عمل های جراحی لاغری است که در طی آن فرایند هضم و گوارش غذا و حجم معده ی بیمار را تغییر می دهند. پس از این جراحی فرد حجم کمتری غذا را میل می کند و از آنجایی که غذا به بخشی از روده ی کوچک فرستاده می شود، فقط بخشی از کالری مصرفی جذب بدن می شود و در نهایت کالری کمتری به بدن می رسد.
این عمل با ایجاد حس سیری زود رس و دفع سریع به کاهش وزن در کوتاه مدت کمک زیادی می کند. اما افراد بسیاری پس از انجام این عمل از عوارضی مانند اسهال مزمن، کمبود ویتامین، کمبود مواد معدنی و سوء تغذیه شکایت دارند. در این جراحی معده به دو بخش فوقانی و تحتانی تقسیم می شود. حجم قسمت فوقانی کوچک تر است و فقط ۲۸ گرم غذا را در خود جا می دهد؛ از این رو موجب کاهش مصرف غذا و سیری زودرس می شود.
مینی بای پس معده
عمل لاغری مینی بای پس معده بسیار شبیه به بای پس معده است با این تفاوت که جراحی در سطح کوچک تری انجام می گیرد. در این جراحی هم معده به دو قسمت بالایی و پایینی تقسیم شده و طول روده کوچک در طی جراحی کم می شود. این فرایند موجب سیری زود رس و جذب کم مواد غذایی و در نتیجه لاغری فوری خواهد شد. البته نباید از عوارضی مانند سوء تغذیه و اسهال مزمن هم که مشکلات فراوانی را برای فرد پدید می آورند، غافل شد.
کدام عمل لاغری بهتر است؟
بسیاری از افرادی که قصد انجام عمل جراحی برای لاغری را دارند به دنبال این هستند که کدام عمل لاغری بهتر است و نتیجه ماندگارتر و عوارض کمتری دارد. جراحی های کاهش وزن در انواع مختلفی وجود دارند که در یک دسته بندی کلی به سه نوع محدود کننده، سوء جذبی و ترکیبی تقسیم بندی می شوند. با مقایسه هر یک از این عمل ها و بررسی مزایا و معایب شان می توان انتخاب بهترین عمل لاغری تا حدی آسان تر می شود. البته انتخاب هر عمل به شرایط فرد و تشخیص پزشک بستگی دارد.
- عمل جراحی لاغری محدود کننده: در این نوع عمل اندازه معده بسیار کوچک می شود، در نتیجه فرایند هضم غذا و تخلیه غذا بسیار کند انجام می گیرد و بیمار کمتر احساس گرسنگی می کند. از مزایای این عمل جراحی می توان به بازگشت پذیر بودن، بهبودی سریع تر، کم تهاجمی، ساده تر و ایمن تر بودن در مقایسه با سایر روش ها اشاره کرد. البته این عمل لاغری معایبی مانند لاغری کند تر و کمتر در مقایسه با سایر روش ها، ریسک ابتلا به عفونت، امکان جابجایی بالون یا حلقه و تهوع در صورت زیاد خوردن غذا را دارد.
- جراحی لاغری سوء جذبی: این نوع عمل جراحی در مقایسه با جراحی محدود کننده تهاجمی تر بوده و علاوه بر معده سیستم گوارش را هم درگیر می کند. در این نوع جراحی لاغری با تغییر و کاهش طول روده مانع از جذب تمام مواد غذایی به بدن می شوند؛ از این رو فرد کالری کمتری در طول روز دریافت می کند که این امر موجب لاغری او در مدت زمان کوتاهی خواهد شد. از مزایای این روش باید لاغری فوری، ادامه یافتن روند لاغری حتی دو سال پس از جراحی، بهبود بیماری هایی مانند دیابت، فشار خون بالا و حفظ وزن از دست رفته تا ده سال اشاره کرد. مجموع این مزایا روش سوء جذب را از سایر روش ها برتر می کند اما نباید معایب آن را هم نادیده گرفت. معایب جراحی سوء جذبی شامل عدم برگشت پذیر بودن، احتمال ایجاد سنگ صفرا و امکان نشت از محل اتصال روده و معده می شود. حال با در نظر گرفتن این مزایا و معایب برتری آن را با سایر روش ها بسنجید.
- جراحی های لاغری ترکیبی: این روش جراحی لاغری ترکیبی از دو نوع سوء جذبی و محدود کننده است؛ از این رو تمام مزایا و معایب موارد بالا را با هم ارائه می دهد. در این روش هم بخشی از حجم معده کوچک می شود هم طول روده کوچک را کوتاه تر می کنند. از آنجایی که این روش تهاجمی است حتما باید در مراکز معتبر و مجهز توسط متخصصین مجرب و حرفه ای انجام گیرد تا حداقل عوارض را تجربه کنید.
نتیجه گیری
عمل لاغری برای همه افراد مناسب نیست و در صورتی که شاخص توده بدنی شما کمتر از ۴۰ است، باید به سراغ راهکارهای بی خطر و اصلاح سبک زندگی برای لاغری بروید. در صورتی که از اضافه وزن افراطی رنج می برید یا اینکه از رژیم های مختلف شکست خورده اید یا به دلیل اضافه وزن زیاد قادر به انجام تمرینات ورزشی نیستید، انجام جراحی لاغری توسط پزشکان به شما توصیه می شود.
برای تصمیم گیری در مورد بهترین نوع عمل جراحی برای لاغری حتما با دکتر متخصص گوارش و متخصص تغذیه مشورت کنید تا با در نظر گرفتن شرایط شما بهترین راه لاغری را به شما پیشنهاد دهند. مکمل های غذایی لاغری اصل را می توانید از داروخانه آنلاین دکتر شیما تهیه کنید.
من دکتر شیما نظامی، پزشک داروساز و فارغ‌التحصیل دانشکده داروسازی علوم پزشکی مشهد هستم. از سال 1393 تا 1395 مسئول فنی بیمارستان دکتر شیخ، 1395 الی 1397 مسئول فنی داروخانه کلینیک ویژه بیمارستان قائم بوده ام و از 1397 تا کنون به عنوان موسس و مسئول فنی داروخانه شیما نظامی فعالیت کرده ام. سعی می کنم در مقالات آموزشی، اطلاعات مفید و کارآمدی در حوزه سلامت و داروها و مکمل های گوناگون به شما ارائه کنم.