آیا تاثیر بستن رگ اشتها بر کاهش وزن حقیقت دارد؟ انسداد رگ اشتها همان بستن شریان یا رگ اصلی خون رسانی به معده است. در این روش رگ اصلی معده برای همیشه مسدود می شود و با عوارضی چون پارگی عروق معده، زخم معده، صدمه به طحال و لوزالمعده و آمبولی همراه است. غیر قابل برگشت بودن این اقدام باعث می شود تا امکان انجام جراحی چاقی در داوطلبان انجام این روش وجود نداشته باشد. واقعیت این است که رگ اشتها در بدن وجود ندارد. بنابراین پاسخ به سوالاتی نظیر چرا لاغر نمیشم، بهترین روش های کاهش وزن چیست و … را نمی توان در انجام این اقدام جستجو کرد.
رگ اشتها چیست؟
رگ اشتها یا شریان گاستریک چپ یکی از بزرگ ترین و حیاتی ترین سرخرگ های وارد شده به معده است. این رگ خون رسانی به فوندوس (قسمت فوقانی معده) را انجام می دهد؛ یعنی همان جایی که بیشترین میزان هورمون اشتهای معده (گرلین) ترشح می شود.
بستن رگ اشتها به چه معناست؟
مسدود کردن رگ اشتها یا LGA embolization به معنای آمبولیزاسیون (رگ بندی) شریان گاستریک چپ و کاهش خون رسانی به معده است. به همین دلیل به این روش آمبولیزاسیون شریان چپ معده هم گفته می شود. این روش یک جراحی درمانی برای بیماران مبتلایان به عارضه چاقی است. در نتیجه این روش ضمن کاهش خون رسانی به فوندوس معده، سطح هورمون گرلین نیز کاهش می یابد. این تغییر در تعادل هورمون ذکر شده می تواند باعث تغییر در هموستازی انرژی و کاهش وزن شود. با مسدود شدن رگ اشتها احساس گرسنگی فرد کاهش می یابد. در نتیجه فرد کمتر غذا می خورد.
بستن رگ اشتها چگونه انجام می شود؟
این عمل از طریق لاپاراسکوپی انجام می شود. در این روش تقریبا 85% معده خارج شده و این اندام به صورت لوله ای باریک و موزی شکل باقی می ماند. در این روش معده به دو بخش تقسیم می شود. بخشی از معده در امتداد انحنای میانی آن، که به مری متصل است، برای لوله گوارش حفظ شده و بخش انحنای بزرگ معده (فوندوس) را خارج می کنند. بخش حذف شده معده قسمتی از این اندام است که به عنوان ذخیره ساز غذا عمل می کند. در نتیجه حجم یا ظرفیت ذخیره سازی معده کم می شود، در این شرایط بیمار با خوردن مقدار کم غذا احساس سیری می کند. با توجه به کاهش کالری مصرفی بیمار کاهش وزن اتفاق می افتد.
آیا بستن یا سوزاندن رگ اشتها به کاهش وزن کمک می کند؟
واقعیت این است که بستن رگ اشتها روشی ایمن برای لاغری معرفی نشده است. به عبارتی، این روش جایگزین مناسبی برای جراحی های چاقی نیست. گرچه این عمل به دلایلی چون کنترل اشتها و کاهش مصرف کالری در فرایند لاغری تاثیر مثبتی دارد، اما کارایی این روش در کاهش وزن طولانی مدت هنوز اثبات نشده است. تحت شرایطی خاصی از جمله وضعیتی که فرد نیاز به کاهش وزن دارد و از طرفی به دلایل پزشکی انجام جراحی های چاقی برای او امکان پذیر نیست، بستن این رگ می تواند موثر باشد.
حقایقی از روش آمبولیزاسیون شریان چپ معده
حال که با کلیات این روش و نحوه انجام آن آشنا شدید، بد نیست سه حقیقت درباره آن را بدانید. آگاهی شما از این حقایق می تواند موثر بودن یا نبودن این روش بر کاهش وزن را آشکارتر کند.
1. بستن شریان گاستریک چپ فاقد اثرات متابولیک است
در شرایط برابر راندمان این روش با جراحی های چاقی متابولیسم برابر نیست. این بدان معناست که در فردی که داوطلب انجام این نوع جراحی هاست، علاوه بر کاهش وزن، سایر بیماری های مرتبط با چاقی او، از جمله فشار خون، دیابت و چربی خون هم درمان می شوند. این در حالی است که بستن شریان گاستریک چپ این اثرات متابولیک را ندارد و اگر هم دارای این اثرات باشد ماندگار نیست. ضمن اینکه، در این گروه افراد انجام جراحی چاقی در آینده غیر ممکن می شود.
2. کاهش وزن در روش بستن رگ اشتها با جراحی های چاقی قابل قیاس نیست
روش بستن رگ اشتها کمتر از 10 درصد میانگین وزن فرد را کاهش می دهد. این در حالی است که در جراحی های چاقی متابولیسم این میزان به 100-70 درصد می رسد.
3. فدراسیون جهانی جراحی چاقی بستن رگ اشتها را تائید نمی کند
این روش مورد تایید فدراسیون جهانی جراحی چاقی و حتی انجمن جراحی چاقی ایران نیست. در فردی که داوطلب انجام این روش است، شریان گاستریک چپ بسته می شود. این روش گذشته از احتمال بروز عوارضی چون خونریزی های شریان یا سیاه شدن معده و طحال و ویژگی غیر قابل بازگشت بودن، فرد را کاندید مناسبی برای جراحی چاقی قرار نمی دهد. در یک عبارت کلی باید بیان کرد که در مورد بستن شریان گاستریک چپ تبلیغاتی عوام فریبانه انجام شده است.
آیا تاثیر بستن رگ اشتها دائمی است؟
پاسخ این سوال منفی است. فعل و انفعالات انجام شده در این روش تماما موقتی است. برای اثبات آن می توان اظهارات زیر را بیان کرد:
- هورمون گرلین نه تنها از معده، بلکه از اندام های دیگری مانند مغز، کبد و لوزالمعده هم ترشح می شود.
- علاوه بر شریان گاستریک چپ، شریان های دیگری هم در خون رسانی به فوندوس نقش دارند.
روش های مسدود کردن رگ اشتها
بستن شریان گاستریک چپ به دو روش آندوسکوپی و جراحی انجام می شود که در ادامه به شرح آن می پردازیم
آندوسکوپی (Endoscopic gastric bypass)
این روش کم تهاجم به صورت سرپایی انجام می شود. در طی آن لوله نازکی خالی و متصل به دوربینی کوچک از طریق دهان به بدن بیمار نزدیک می شود و معده را بخیه می زند. با انجام این کار اندازه کیسه معده کوچک می شود؛ فرد غذای کمتری مصرف می کند؛ در نتیجه، با کاهش خروجی معده و روده، وزن او کم می شود.
جراحی (surgical gastric bypass)
این روش شامل تغییراتی در ساختار لوله گوارش و کوچک کردن معده است و در کوتاه ترین زمان فرد را به حداقل وزن مورد انتظار می رساند. در این روش قسمت بالایی معده برش داده می شود. بخش کوچکی از این اندام بسته و به هم منگنه شده و کیسه ای کوچک ایجاد می شود. در ادامه بخش کوچکی از روده کوچک فرد هم برش زده می شود و به کیسه معده متصل می گردد. این تغییر ساختار گوارش باعث ایجاد احساس سیری سریع و کاهش وزن می شود.
خطرات و عوارض LGA embolization
جراحان چاقی به دلیل خطرات و عوارض حاصل از بستن رگ اشتها این روش را برای کاهش وزن توصیه نمی کنند. از مهم ترین عوارض این روش می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ضعف سیستم ایمنی
- آمبولی ریه
- پارگی سایر عروق معده
- سیاه شدن فوندوس
- زخم معده، آسیب به طحال و لوزالمعده
در پایان، انسداد رگ اشتها، حقیقت یا فریب؟
بستن رگ اشتها با انسداد شریان گاستریک چپ که اصلی ترین سرخرگ برای خون رسانی به معده است انجام می شود. این روش با کاهش مصرف کالری و کنترل اشتها به طور موقت باعث کاهش وزن می شود و با خطراتی چون زخم معده، پارگی عروق معده، آمبولی و صدمه به طحال و لوزالمعده همراه است. توجه به حقایقی چون کاهش وزنی کمتر از 10 درصد میانگین وزن در نتیجه این روش، غیر قابل برگشت بودن و عدم امکان انجام جراحی چاقی در آینده، آشکارا نشان می دهد که بستن رگ اشتها تنها تبلیغاتی عوام فریبانه است که فضای مجازی را پر کرده است. استفاده از قرص لاغری برای کاهش وزن راه کم خطر تری نسبت به عمل جراحی است. داروخانه آنلاین دکتر شیما انواع قرص های لاغری اصل را ارايه می دهد.
سوال متداول
کاندیدای مناسب برای انسداد رگ اشتها چه کسانی هستند؟
انجام این روش بر اساس BMI (شاخص توده بدنی) انجام می شود. بیمارانی با BMI بالاتر از 30 برای انسداد رگ اشتها کاندیدای مناسب هستند.
بهترین جایگزین مسدود کردن رگ اشتها چیست؟
با توجه به موقت بودن تاثیر انسداد رگ اشتها بر کاهش وزن، جراحی های چاقی استاندارد چون اسلیو و بای پس معده بهترین جایگزین برای آن هستند. البته تاثیرگذاری این جراحی ها هم مستلزم تعهدی طولانی به ایجاد تغییراتی سالم در سبک زندگی (رژیم غذایی مناسب و ورزش) است.
بستن رگ اشتها چگونه بر لاغری تاثیرگذار است؟
در این روش با تزریق یک ماده شیمیایی در شریان گاستریک چپ، لخته خونی ایجاد می شود و در نتیجه آن خون رسانی به فوندوس مختل می گردد. این وضعیت باعث کاهش هورمون گرلین و در نهایت کاهش اشتهای فرد می شود.
من دکتر شیما نظامی، پزشک داروساز و فارغ‌التحصیل دانشکده داروسازی علوم پزشکی مشهد هستم. از سال 1393 تا 1395 مسئول فنی بیمارستان دکتر شیخ، 1395 الی 1397 مسئول فنی داروخانه کلینیک ویژه بیمارستان قائم بوده ام و از 1397 تا کنون به عنوان موسس و مسئول فنی داروخانه شیما نظامی فعالیت کرده ام. سعی می کنم در مقالات آموزشی، اطلاعات مفید و کارآمدی در حوزه سلامت و داروها و مکمل های گوناگون به شما ارائه کنم.